عضو شورای شهر شیراز : بایستی از توسعه شتاب‌زده گردشگری در بافت‌های تاریخی – زیارتی پرهیز شود

به گزارش بازآفرینی احمد تنوری رییس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی در نطق پیش از دستور خود در جلسه روز گذشته شورای اسلامی کلانشهر شهر شیراز با اشاره به تعدد اماکن زیارتی در بافت تاریخی شیراز گفت : بایستی از توسعه شتاب‌زده گردشگری در بافت‌های تاریخی – زیارتی پرهیز شود وی افزود : بافت تاریخی

وی افزود : بافت تاریخی شیراز، به نسبت جمعیت اندک خود در طول تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، زادگاه یا خاستگاه بیشترین تعداد از مفاخر جهان اسلام بوده است. و این خود از مهمترین دلایل حفظ و حراست از میراث و هویت تاریخی آن است.
صرفا در یک محدودی ۳۷۵ هکتاری آن حدود ۱۱۴ مکان مقدس وجود دارد که شامل حدود ۴۷ مسجد و حدود ۶۷ امامزاده و بقعه ی متبرکه وجود دارد. که البته اکثرا شرایط کنونی آنها در شان این اماکن مقدس نمی باشد.
احمد تنوری گفت : لازم است شهرداری شیراز و نیز وزارت محترم میراث فرهنگی و سازمان اوقاف و امور خیریه نسبت به اعمال ضوابط حریم آثار و ابنیه ی تاریخی توجه به اهتمام بیشتری به داشته باشند.
وی افزود :متاسفانه در سال‌های گذشته دخل و تصرف‌هایی در کالبد و بناهای بافت تاریخی شیراز، از جمله آرامستان تاریخی دارالسلام، انجام شده که اغلب به اصالت‌زدایی و تغییر هویت تاریخی آنها انجامیده است. بخش بزرگی از این دخالت‌ها و تغییرات به دلیل عدم توجه به قوانین و ضوابط حاکم در حوزه‌ی میراث فرهنگی کشور انجام شده است. در این رابطه تصمیماتی گرفته شده است که تجاوز به حریم و هویت آثار تاریخی محسوب می‌شود.

عضو شورای اسلامی شهر شیراز گفت : پایه و اساسِ برخی از تغییرات در بیشتر این آثار تاریخی و مذهبی و یا حریم قانونی آنها، تصمیماتی است که مبنای اقتصادی داشته و در ستیز با روح و اصالت معنوی و تاریخیِ میراث فرهنگی، آیینی شهر شیراز و هویت مذهبی اهالی این شهر است و منجر به آسیب‌های سنگین و جبران‌ناپذیری شده‌اند. اماlزادگان و بقاع متبرکه و اماکن مقدسه ی مذهبی از جمله مواریث فاخر و ارزشمندِ تاریخ این شهر محسوب می‌شوند و قسمتی از تاریخ پر فراز و فرود ایران‌زمین پارسی را در خود حفظ کرده‌اند.

تنوری افزود : مسئولان کنونی باید توجه داشته باشند که بافت تاریخی شیراز که به لحاظ تعدد اماکن زیارتی در ایران بی نظیر است در درجه ی اول یک منطقه ی زیارتی و مذهبی است و سیما و منظر و فضای اجتماعی این بافت از جنبه هویت تاریخی مذهبی آن باید حفظ شود.

تنوری تاکید کرد : بایستی برنامه ریزی ها در معرفی اماکن زیارتگاهی و نیز رفاه حال زائران صورت گیرد و از توسعه ی شتابزده ی گردشگری بدون در نظر گرفتن شاخص های بافت های تاریخی زیارتی و مذهبی پرهیز گردد.

وی افزود :در این راستا لازم است توجه مقامات مسئول را به تفاوت دو مقوله ی زیارتی و گردشگری مذهبی جلب کنم:

منابع موثر در مفهوم شناسی زیارت در فرهنگ اسلامی و بخصوص فرهنگ شیعی، شاخص های اساسی مفهوم زیارت را نمایان ساخته اند و در این مجال، فرصتی برای اشاره به آنها نیست. صرفا به این نکته اشاره می کنم که «زیارت» آیینی شناخته شده و مهم در فرهنگ اسلامی و به ویژه نزد شیعیان، به معنای ارتباط قلبی با بزرگان دین و ابراز شیفتگی و ارادت زبانی به ایشان از طریق حضور در مکان‌های مختص یا منتسب به آن‌ها و به جای آوردن آیین‌ها و مناسکی خاص با آداب تشرّف است.

اما گردشگری مذهبی

وی در پایان گفت : اگرچه ﻳﻜﻲ از انواع و ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﮔﺮدﺷﮕﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻬﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدي را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده است. اما این مقوله ی گردشگری مذهبی با زیارت در فرهنگ اسلامی تفاوت‌های اساسی دارد.

در واقع زمانی که فرد به عنوان گردشگر از روی کنجکاوی یا جهت گذران اوقات فراغت و تفریح و یا بازدید از جاذبه های تاریخی و آثار هنری اماکن و بافت های زیارتی به این نقاط بدون قصد و نیت عبادی سفر می کند، صرفا گردشگر مذهبی است و زائر تلقی نمی شود.

گردشگری مذهبی و زیارت علیرغم در برگرفتن مفاهیم متفاوت و بعضا متضاد، همپوشانی های نیز دارند و ممکن است گردشگرانی باشند که دارای تجریبات و نگرش های مشابهی با زائران باشند اما علیرغم ارتباط دو مفهوم زیارت و گردشگری مذهبی نمی توان به راحتی آنها را یک مقوله ی واحد تلقی کرد. بلکه تفاوت های و کارکردهای خاص آنها را باید مورد توجه قرار داد.

لذا تا دیر نشده باید در سیاستگذاری ها و برنامه های عملیاتی شهرداری در حوزه ی بافت تاریخی و مذهبی شیراز تجدید نظر اساسی صورت گیرد. و علاوه بر حفط حریم ابنیه تاریخی، حریم اماکن مقدسه و نیز مساجد و هیئات و تکایا و آرامگاه های مشاهیر فرهنگ اسلامی به گونه ای تعیین شود تا از ایجاد کاربری های مغایر با شئونات اماکن دینی و مذهبی جلوگیری شود.

شورای اسلامی شهر شیراز، می تواند با تصویب طرح هایی نقش هدایتی خود را ایفا کند تا در آینده سرمایه گذاری های شهرداری و سایر بخش ها از جمله بخش خصوصی، به سمت ایجاد اماکن اقامتی و تجاری مناسب فرهنگ زائران سوق پیدا کند.